Zdrowe odżywianie >>Jedzenie bez chemii >> Owoce cytrusowe
Owoce cytrusowe – pomarańcze, mandarynki i grejpfruty są dostępne przez cały rok, jednak to zima jest najlepszym czasem na pomarańczową ucztę. Zaletą cytrusów jest duża zawartość kwasu askorbinowego, czyli witaminy C. Wysoka zawartość witaminy C w owocach cytrusowych korzystnie wpływa na zdrowie, pomagając w przyswajaniu większej ilości żelaza. Witamina C jest niezbędna do syntezy kolagenu i ochrony komórek przed stresem oksydacyjnym. Owoce cytrusowe – cytrusy to nie tylko sok, lecz także skórka i pestki, które mają zastosowanie w medycynie naturalnej. Na przykład skórka mandarynki pomaga pozbyć się czkawki, a wyciąg z pestek grejpfruta zapobiega wzdęciom. W tym artykule omawiam wszechstronne wykorzystanie cytrusów dla zdrowia.
Owoce cytrusowe – jakie to są owoce?
Pomarańcze, cytryny, grejpfruty, mandarynki i mniej popularne owoce cytrusowe jak pomelo, limonki, cytrony i kumkwaty mają soczysty miąższ, bogaty w cukry, minerały i witaminy. Owoce cytrusowe to grupa roślin należąca do rodzaju Citrus z rodziny Rutaceae. Krzewy cytrusów pochodzą z tropikalnych i subtropikalnych obszarów Azji oraz północno-zachodniej Australii, rosną również w cieplejszych krajach europejskich.
Owoce cytrusowe, takie jak pomarańczowe, cytryny, grejpfruty i mandarynki zawierają wartościowe składniki odżywcze. Naturalne cukry – główne glukoza i fruktoza dostarczają organizmowi energii. Cytrusy są bogate w błonnik pokarmowy, szczególnie w błonnik rozpuszczalny, który wspomaga trawienie, reguluje poziom glukozy we krwi i daje uczucie sytości. Zdecydowanie korzystniej w diecie wypada spożywanie całych owoców, niż wyciskanie soku.
Cytrusy zawierają znaczące ilości witaminy C, niezbędnej do tworzenia kolagenu i ochrony komórek przed stresem oksydacyjnym. Oprócz tego dostarczają witaminy z grupy B i kwas foliowy. Warto je spożywać szczególnie w okresie zimowym ze względu na źródło łatwo dostępnych witamin i minerałów. Cytrusy pobudzają wytwarzanie enzymów w układzie pokarmowym, ułatwiając trawienie i oczyszczanie organizmu z toksyn.
Współpraca:
Jakie mają wartości odżywcze owoce cytrusowe?
Owoce cytrusowe stanowią źródło energii, głównie w formie zawartych w nich węglowodanów prostych, takich jak fruktoza i glukoza. Cytrusy, podobnie jak wszystkie gatunki owoców, zawierają błonnik pokarmowy. Dodatkowo, o wysokiej wartości odżywczej tych owoców decyduje obecność witamin i składników mineralnych takich jak: potas, wapń, fosfor, magnez, miedź.
Owoce cytrusowe – jakie mają wartości odżywcze:
- substancje przeciwutleniające – zawarte w cytrusach przeciwutleniacze to m.in. apigenina i naringenina,
- flawonoidy – w tym kwercetyna, która zabezpiecza przed wystąpieniem zaćmy u osób z cukrzycą,
- kwasy fenolowe – bioaktywne kwasy organiczne: cytrynowy, chlorogenowy i ferulowy niszczą wolne rodniki,
- oleje eteryczne – naturalne przeciwutleniacze aż 34 rodzaje olejków eterycznych w cytrusach wykazuje działanie przeciwutleniające,
- kumaryny – wykazują hamujące działanie na proliferację komórek raka okrężnicy,
- karotenoidy – związki o właściwościach przeciwnowotworowych.
Ile mają fruktozy pomarańcze?
Pomarańcze mają około 2,2 g fruktozy na 100 g miąższu. Zawartość fruktozy w owocach cytrusowych jest niższa niż w innych owocach, takich jak jabłka (5-7 g fruktozy) czy winogrona (7-8 g fruktozy). Średnio cytrusy zawierają około 1,5–3 g fruktozy na 100 g świeżego owocu.
- pomarańcze zawierają około 2,2 g fruktozy na 100 g.
- mandarynki zawierają około 1,8–2 g fruktozy na 100 g.
- grejpfruty mają około 1,5 g fruktozy na 100 g.
- cytryny mają bardzo niską zawartość cukrów: około 0,6–1 g fruktozy na 100 g.
Fruktoza w owocach cytrusowych jest naturalnie zbalansowana obecnością błonnika i innych cukrów, takich jak glukoza i sacharoza. Sprawia to, że spożywanie owoców w całości (chodzi o miąższ) nie podnosi tak znacząco poziomu glukozy i fruktozy, jak picie soku wyciśniętego z miąższu.
Jakie ma właściwości skórka mandarynki?
Skórka z mandarynki właściwości lecznicze wykazuje głównie w obszarze problemów trawiennych. Medycyna chińska używa skórki z mandarynek do przygotowania wywaru, który pobudza woreczek żółciowy do większej aktywności.
Dietetyka medycyny chińskiej wykorzystuje smak gorzki, jaki ma suszona skórka mandarynki w celu usuwania nadmiaru wilgoci i w zastojach pokarmowych. Gorzki smak kieruje energię w dół, a dzięki temu skórka dojrzałej mandarynki pomaga na uporczywą czkawkę.
Skórka dojrzałej mandarynki Skórka niedojrzałej mandarynki
Innym surowcem, który wykorzystuje medycyna chińska, są niedojrzałe owoce mandarynki. Mają one skórkę w kolorze zielonym i smak ostry, gorzki. Po otwarciu opakowania zobaczymy niedojrzałe mandarynki cięte w plasterki. Skórka zielonej mandarynki usuwa zastój wątroby. Skórka niedojrzałej mandarynki osusza wilgoć i przekształca wilgotny śluz, który towarzyszy chorobom malarycznym. Uwaga: napar może podnosić ciśnienie krwi.
Jak stosować wyciąg z pestek grejpfruta?
Grejpfrut to owoc cytrusowy, który ma wartościowe pestki i białą część miąższu ulokowaną pod skórką. Wyciąg z pestek grejpfruta to silnie skoncentrowana substancja, która pomaga w usuwaniu takich dolegliwości jak wzdęcia, zaparcia i biegunki. Pestki cytrusów mają działanie bakteriobójcze, przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe o zastosowaniu zewnętrznym i wewnętrznym. Zastosowanie wyciągu z pestek cytrusów omawiam w artykule: Jak wyleczyć biegunkę podróżnych.
Wyciąg z pestek grejpfruta to naturalny suplement o działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwgrzybiczym i przeciwwirusowym. Jego zastosowanie zależy od celu, do którego jest używany. Poniżej kilka praktycznych wskazówek dotyczących stosowania:
Do użytku wewnętrznego (wzmacnianie efektu lub wspomaganie leczenia):
- Rozcieńcz kilka kropli wyciągu z pestek grejpfruta w szklance wody lub soku (np. 5–10 kropli na 200 ml).
- Pij 1–3 razy dziennie, w zależności od zaleceń producenta.
- Nigdy nie stosuj wyciągu z pestek grejpfruta nierozcieńczonego, ponieważ jest bardzo skoncentrowany i może podrażniać błony śluzowe.
Do użycia na skórę, paznokcie i włosy:
- Rozcieńcz wyciąg z pestek grejpfruta z wodą lub olejem bazowym (np. 1–2 krople na łyżkę wody/oleju).
- Stosuj miejscowo na zmiany skórne, grzybicze paznokci lub głowy w przypadku łupieżu.
- Unikaj stosowania na otwartej rany lub skaleczenia i podrażnienia bez wcześniejszej próby uczuleniowej.
Skontaktuj się z dietetykiem medycyny chińskiej w celu omówienia zaleceń dietetycznych i ewentualnych przeciwwskazań: konsultacje dietetyczne online.
