Stosujesz kosmetyki zawierające jad węża lub jego syntetyczny odpowiednik? Jad węża od wieków budził zarówno strach, jak i fascynację. Współczesna nauka odkryła jego niesamowite właściwości, które znajdują zastosowanie w różnych dziedzinach, takich jak kosmetyka, medycyna estetyczna oraz farmacja. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, jak jad węża wykorzystywany jest w tych obszarach.
Jad węża – właściwości lecznicze
Wydzielina węża składa się ze złożonej mieszaniny wolnych aminokwasów, amin, lipidów, niskocząsteczkowych węglowodanów, jonów metali, nukleozydów, a przede wszystkim białek i peptydów. Nie tylko jad węży ma zastosowanie w medycynie wschodniej i zachodniej. Jad pszczeli, jad żmii i jad skorpiona – to substancje aktywne, które znajdują się w ekskluzywnych kosmetykach, kremach i maściach. Zobacz, jakie korzyści przynosi stosowanie preparatów z jadem.
Jad węża w medycynie zachodniej wykorzystuje się m.in. do produkcji leków na nadciśnienie. Po uwolnieniu z gruczołów węża jad ma postać lepkiego płynu, a jego głównym składnikiem jest woda. Jako wysoce stabilna mieszanina substancji naturalnych jad odporny jest na zmiany temperatury, suszenie i działanie substancji chemicznych. Ze względu na specyficzne działanie i rodzaj atakowanych tkanek, w jadzie węży wyróżnia się kilka typów toksyny, które wpływają na:
- ośrodkowy układ nerwowy,
- układ sercowo-naczyniowy,
- układ mięśniowy,
- zaburzanie krzepnięcia krwi.
Skutki działania jadu węża dzielimy na kilka zakresów, m.in. cytotoksyczne, które objawia się krwotokami wewnętrznymi, siniakami, pęcherzy i bolesnych obrzęków oraz postępującej martwicy tkanki. Właściwości neurotoksyczne polegają na oddziaływaniu z receptorami znajdującymi się w obwodowym i ośrodkowym układzie nerwowym. Ich szkodliwa aktywność polega na blokowaniu przekaźników nerwowych. Leczniczo wykorzystuje się właściwości neurotoksyczne jadu do produkcji maści niwelującej ból.
Jad węża w medycynie
Biologicznie aktywny jad węży wykorzystywany jest w medycynie ze względu na zawartość kilku rodzajów enzymów neurotoksycznych, kardiotoksycznych i cytotoksycznych. Jad węża w medycynie i przemyśle farmaceutycznym wykorzystuje się ze względu na czynnik wzrostu nerwów, lektyny i wiele innych enzymów, które mogą być stosowane w leczeniu zakrzepicy, zapalenia stawów i chorób nowotworowych.
Obecnie na świecie znamy 3,5 tys. gatunków węży, z czego jedynie 10-15 proc. jest jadowitych. Do celów terapeutycznych medycyna chińska i zachodnia, mimo rozpowszechnienia nowoczesnych technik molekularnych, stosuje morfologię zwierząt. Warto przytoczyć przykład, gdzie wykorzystuje się jad węża w medycynie i farmacji do produkcji leku szeroko stosowanego u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, który działa na układ kontrolujący ciśnienie krwi.
Jad węża w kosmetyce
Medycyna estetyczna wykorzystuje trój peptyd znajdujący się w jadzie węża z gatunku Temple Viper żyjącego w Malezji. Jad tego węża działa podobnie jak botoks – blokuje skurcze mięśni, które są odpowiedzialne za mechaniczne starzenie się skóry. W rezultacie redukuje zmarszczki, skutecznie ujędrnia skórę i widocznie poprawia owal twarzy. Jad węża obecnie wykorzystuje się w zabiegach tzw. lifting bez skalpela, a wyciąg z jadu węża działa podobnie jak botoks.
Jad węża jako składnik aktywny dodawany jest do kremów dla cery dojrzałej z przebarwieniami. Często łączy się z takimi składnikami jak kwas hialuronowy czy algi. Dzięki synergii substancji aktywnych – prócz efektu liftingującego wpływa na rozjaśnienie, odżywienie, nawilżenie i poprawia napięcie skóry.
Kosmetyki z jadem węża zyskały popularność ze względu na swoje właściwości przeciwstarzeniowe i wygładzające skórę. Częściej wykorzystuje się do produkcji substancję syntetyczną, znaną jako Syn-Ake niż naturalny jad węża. Syntetyczna wersja peptydu występującego w jadzie działa na mięśnie twarzy podobnie do botoksu – rozluźnia je, redukując drobne zmarszczki i zapobiegając ich pogłębianiu. Kosmetyki z jadem węża są stosowane głównie w kremach i serum do twarzy, gdzie mają za zadanie przeciwdziałać efektom starzenia, poprawiać jędrność skóry oraz zapewniać głębokie nawilżenie.
Syntetyczny jad w medycynie estetycznej
Jad węża w medycynie estetycznej stosuje się w celu rozkurczania mięśni twarzy. Substancja pobudza mięśnie twarzy do pracy, pomagając w wygładzaniu zmarszczek. Przede wszystkim jad węża w medycynie estetycznej, stosowany miejscowo, powoduje rozluźnienie i blokowanie mięśni twarzy. Jad, a dokładniej syntetyczne peptydy inspirowane jego działaniem, znalazł szerokie zastosowanie w medycynie estetycznej. Najbardziej znanym przykładem jest peptyd naśladujący działanie jadu, który działa jako naturalny środek rozluźniający mięśnie. Wstrzykiwanie lub stosowanie preparatów z jadem węża ma działanie podobne do botoksu, jednak bez paraliżowania mięśni.
Działanie jadu węża w medycynie estetycznej polega na rozluźnianiu mięśni twarzy poprzez blokowanie sygnałów nerwowych odpowiedzialnych za ich skurcze. Substancja ta, stosowana miejscowo, imituje działanie neurotoksyn zawartych w naturalnym jadzie węża, co prowadzi do tymczasowego paraliżu mięśni mimicznych, bez ich całkowitego unieruchomienia. Dzięki temu zmniejsza się intensywność skurczów odpowiedzialnych za powstawanie zmarszczek, szczególnie tych dynamicznych, jak zmarszczki mimiczne wokół ust czy oczu. Zabiegi z wykorzystaniem tego rodzaju substancji, dają efekt podobny do botoksu, ale z mniej drastycznym wpływem na mimikę twarzy, co sprawia, że skóra wygląda naturalnie, a efekt wygładzenia jest subtelny.
Jad węży często wykorzystywany jest do produkcji surowicy, którą podaje się po ukąszeniach. W tym przypadku substancja nie tyle poprawia urodę, jak w medycynie estetycznej, ile ratuje życie. Pozyskiwanie wydzielin gadów i owadów to niebezpieczny zawód, lecz także świetnie płatny. Jad węża w kosmetykach takich jak kremy i maseczki znacząco podnosi ich cenę i sprawia, jest to jedna z najdroższych pielęgnacji skóry, dostępnych na rynku. Obecnie najpopularniejszą toksyną, stosowaną w medycynie i kosmetologii pozostaje toksyna botulinowa wytwarzana przez bakterie.
Źródło: Potencjał Farmakologiczny Składników Jadu Węży – Polskie Towarzystwo Przyrodników
