Jaskra – cichy złodziej wzroku. Jak dochodzi do zachorowania?

Jaskra to choroba, która uszkadza nerw wzrokowy. Zwykle występuje, gdy w przedniej części oka nadmiernie gromadzi się płyn. Ten dodatkowy płyn zwiększa ciśnienie w oku, uszkadzając nerw wzrokowy. Jaskra jest główną przyczyną ślepoty u osób powyżej 60. roku życia. Jednak ślepocie spowodowanej jaskrą można często zapobiec dzięki wczesnemu leczeniu. Polskie Towarzystwo Okulistyczne alarmuje – jaskra w 90 proc. przypadków jest wykrywana za późno.

Jakie są objawy jaskry?

Jaskra nie daje żadnych objawów w początkowym stadium choroby. W rzeczywistości połowa osób z jaskrą nie wie, że ją ma! Regularne badania wzroku mogą pomóc okuliście wykryć tę chorobę, zanim pacjent straci wzrok.

Oko stale produkuje ciecz wodnistą. Gdy do oka napływa nowa ciecz wodnista, taka sama ilość powinna z niego wypływać. Płyn wypływa przez obszar zwany kątem odpływu. Ten proces utrzymuje ciśnienie w oku (nazywane ciśnieniem wewnątrzgałkowym lub IOP) na stabilnym poziomie. Jednak jeśli kąt odpływu nie działa prawidłowo, gromadzi się płyn. Ciśnienie wewnątrz oka wzrasta, uszkadzając nerw wzrokowy.

Nerw wzrokowy składa się z ponad miliona maleńkich włókien nerwowych. Jest jak kabel elektryczny składający się z wielu małych drutów. Gdy te włókna nerwowe obumierają, w polu widzenia pojawią się martwe punkty. Możesz nie zauważyć tych martwych punktów, dopóki większość włókien nerwu wzrokowego nie obumrze. Jeśli wszystkie włókna obumrą, następuje ślepota. Zobacz w kolejnym artykule – męty ciała szklistego oka.

Jak dochodzi do zachorowania na jaskrę?

Istnieją dwa główne typy jaskry. Jaskra z otwartym kątem to najczęstszy typ jaskry. Pojawia się stopniowo, gdy oko nie odprowadza płynu tak dobrze, jak powinno (jak zatkany odpływ). W rezultacie ciśnienie w oku wzrasta i zaczyna uszkadzać nerw wzrokowy. Ten typ jaskry jest bezbolesny i początkowo nie powoduje żadnych zmian w widzeniu. Niektórzy ludzie mogą mieć nerwy wzrokowe wrażliwe na normalne ciśnienie w oku. Oznacza to, że ryzyko wystąpienia jaskry jest u nich wyższe niż normalnie. Regularne badania wzroku są ważne, aby wykryć wczesne oznaki uszkodzenia nerwu wzrokowego.

Współpraca:

Jaskra z zamkniętym kątem przesączania

Drugi typ występuje, gdy tęczówka znajduje się bardzo blisko kąta odpływu w oku. Tęczówka może zablokować kąt odpływu. Można to sobie wyobrazić jak kartkę papieru przesuwającą się po odpływie zlewu. Gdy kąt odpływu zostanie całkowicie zablokowany, ciśnienie w oku wzrasta bardzo szybko. To nazywa się ostrym atakiem. To prawdziwy nagły przypadek okulistyczny i należy natychmiast zadzwonić do okulisty, w przeciwnym razie można oślepnąć.

Objawy ostrego ataku jaskry zamykającego się kąta:

• nagle wzrok staje się niewyraźny,
• silny ból oczu i ból głowy,
• mdłości (nudności) z wymiotami,
• wokół świateł widać tęczowe pierścienie lub aureole.

U wielu osób z jaskrą zamykającego się kąta choroba rozwija się powoli. Nazywa się to przewlekłą jaskrą zamykającego się kąta. Na początku nie ma żadnych objawów, więc nie wiedzą, że ją mają, dopóki uszkodzenie nie stanie się poważne lub nie wystąpi atak. Jaskra z zamkniętym kątem może spowodować ślepotę, jeśli nie zostanie natychmiast leczona.

Kto jest narażony na jaskrę?

Niektórzy ludzie mają wyższe niż normalnie ryzyko zachorowania na jaskrę. Dotyczy to osób, u których występują następujące czynniki:

• wysokie ciśnienie w oku,
• krótkowzroczność lub dalekowzroczność,
• uraz oka,
• długotrwałe stosowanie leków sterydowych,
• rogówki cienkie w środku,
• ścieńczenie nerwu wzrokowego,
• cukrzyca, migreny, wysokie ciśnienie krwi, słabe krążenie krwi lub inne problemy zdrowotne wpływające na cały organizm,
• wiek ponad 40 lat,
• w rodzinie są osoby z jaskrą,
• pochodzenie afrykańskie, hiszpańskie lub azjatyckie.

Porozmawiaj z okulistą o ryzyku wystąpienia jaskry. Osoby z więcej niż jednym z tych czynników ryzyka mają jeszcze większe predyspozycje do wystąpienia jaskry.

Jaka jest rola pacjenta w leczeniu jaskry?

Skuteczne leczenie jaskry to wysiłek zespołowy między pacjentem a lekarzem. Okulista przepisuje leczenie jaskry. Od pacjenta zależy, czy będzie przestrzegać zaleceń lekarza i stosować krople do oczu.

Gdy przyjmujesz leki na jaskrę, Twój okulista będzie chciał Cię regularnie widywać. Możesz spodziewać się wizyt u okulisty co około 3 do 6 miesięcy. Może się to jednak różnić w zależności od Twoich potrzeb w zakresie leczenia.

Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące oczu lub leczenia, porozmawiaj ze swoim okulistą. Zobacz następny artykuł: Czy potrzebne jest skierowanie do okulisty na NFZ?