Jad zwierząt takich jak węże, żmije, żaby, skorpiony czy pszczoły jest toksyną i lekarstwem, które daje szansą na wyleczenie różnych dolegliwości, a nawet przewlekłych schorzeń. Zastosowanie toksyn w medycynie i kosmetyce, które – choć potencjalnie śmiertelne w naturze, przy odpowiednim dawkowaniu może przynosić zaskakujące efekty. Jad węża, skorpiona, pszczeli, a także silnie trujące substancje wydzielane przez żaby amazońskie czy żmije, są stosowane w medycynie i kosmetyce ze względu na unikalne właściwości. Poniżej przyjrzymy się tym niezwykłym substancjom.
Jad węża – jad zwierząt z gatunku Temple Viper
Jad węża jest od lat wykorzystywany w medycynie do produkcji leków przeciwbólowych, antykoagulacyjnych i przeciwzapalnych. Peptydy zawarte w jadzie węży mogą blokować enzymy powodujące skurcz naczyń krwionośnych, co pomaga w obniżaniu ciśnienia krwi.
W kosmetyce jad węża jest używany ze względu na swoje właściwości zbliżone do działania toksyny botulinowej (botoksu). Często znajduje się w kremach przeciwzmarszczkowych. Składnik działa rozluźniająco na mięśnie, co prowadzi do wygładzenia skóry, nadając jej młodszy wygląd.
Toksyna botulinowa
Toksyna botulinowa, powszechnie znana jako botoks, to jedna z najsilniejszych toksyn na świecie. Produkują ją bakterie Clostridium botulinum. W kosmetologii botoks wstrzykuje się w niewielkich ilościach, żeby zablokować skurcze mięśni mimicznych. Gabinety korzystają z substancji, jaką jest toksyna botulinowa w celu wygładzenia zmarszczek i opóźnienia procesu starzenia. Zabiegi z botoksem są jednym z najczęściej wykonywanych niechirurgicznych zabiegów estetycznych na świecie.
Jad skorpiona – jad zwierząt z gatunku Leiurus quinquestriatus
Jad skorpiona jest jedną z najpotężniejszych toksyn na świecie. Najnowsze badania sugerują, że jad tych zwierząt może mieć potencjał terapeutyczny w leczeniu raka. Składniki zawarte w jadzie niektórych gatunków skorpionów, np. Chlorotoxin z jadu skorpiona Leiurus quinquestriatus, są testowane pod kątem ich zdolności do blokowania rozwoju komórek nowotworowych. Chlorotoksyna ma właściwości, które mogą być wykorzystane do precyzyjnego identyfikowania guzów, co pozwala chirurgom na bardziej skuteczne usuwanie komórek rakowych.
W kosmetologii jad skorpiona jest rzadziej stosowany, jednak jego właściwości przeciwzapalne mogą znaleźć zastosowanie w produktach leczniczych do skóry trądzikowej i skłonnej do podrażnień.
Jad pszczeli
Jad zwierząt takich jak węże czy skorpiony jest u nas mniej rozpowszechniony niż jad pszczeli. Ta silna toksyna jest stosowana od wieków w medycynie ludowej. Współczesne badania potwierdzają jego właściwości przeciwzapalne, przeciwbólowe i immunomodulujące. Jad pszczoły z powodzeniem wykorzystuje się w leczeniu chorób takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, stwardnienie rozsiane oraz w terapii boreliozy. Głównym składnikiem jadu pszczelego jest melityna o silnych właściwościach przeciwbakteryjnych i przeciwwirusowych.
W kosmetykach jad pszczeli działa na podobnej zasadzie jak botoks. Pobudza skórę do produkcji kolagenu i elastyny, co przyczynia się do redukcji zmarszczek i poprawy elastyczności skóry. Coraz częściej pojawia się w produktach anti-aging, a także w kremach poprawiających kondycję skóry suchej i dojrzałej.
Jad żaby – jad zwierząt z gatunku rzekotka amazońska
Jednym z bardziej egzotycznych przykładów toksyn jest jad żaby amazońskiej, a konkretnie wydzielina skórna żaby z gatunku Phyllomedusa bicolor, zwana Kambo. Substancje zawarte w tej wydzielinie są od dawna stosowane przez plemiona amazońskie w celach leczniczych, oczyszczających oraz podczas rytuałów. Peptydy zawarte w jadzie żaby mają właściwości przeciwinfekcyjne, przeciwzapalne i przeciwbólowe. Kambo stosuje się również w medycynie naturalnej jako środek detoksykujący, stymulujący układ odpornościowy i poprawiający ogólną witalność organizmu.
Badania sugerują, że niektóre peptydy, zawarte w jadzie żab mogą mieć właściwości przeciwnowotworowe oraz neuroprotekcyjne. W związku z tym zyskują na znaczeniu w badaniach nad terapiami nowotworowymi i neurodegeneracyjnymi. Szerzej omawiam ten temat: Jad żaby Kambo – ceremonia oczyszczania ciała i ducha
Jad żmii
Jad zwierząt z gatunku żmii Vipera ammodytes od lat znajduje szerokie zastosowanie w medycynie. Drogocenny jad żmii zawiera białka i enzymy, które mają działanie przeciwzakrzepowe, przeciwbólowe oraz przeciwzapalne. W leczeniu schorzeń naczyniowych i chorób sercowo-naczyniowych, jad żmii stosuje się jako źródło substancji, które mogą wpływać na rozszerzanie naczyń krwionośnych oraz poprawę przepływu krwi.
W kosmetologii jad żmii jest wykorzystywany w produktach przeciwstarzeniowych. Związki obecne w jadzie działają na mięśnie twarzy, delikatnie je rozluźniając, co prowadzi do efektu podobnego do botoksu, ale mniej inwazyjnego. Kremy z jadem żmii pomagają wygładzać zmarszczki mimiczne, nadając skórze gładszy, młodszy wygląd.
Jad zwierząt – podsumowanie
Toksyny z jadu zwierząt od dawna budzą zainteresowanie ze względu na niezwykłe właściwości biologiczne. Dzięki rozwojowi nauki, ich potencjał terapeutyczny jest coraz szerzej wykorzystywany w medycynie i kosmetyce. Od zmniejszania zmarszczek po leczenie poważnych schorzeń, takich jak rak. Toksyny te stanowią przykład jak wyleczyć pacjenta niekonwencjonalnymi metodami. Groźne substancje mogą stać się skutecznymi narzędziami w medycynie.
