Sztuczna inteligencja coraz śmielej wkracza w obszar zdrowia psychicznego, a to zjawisko stawia nowe pytania o to, jak będzie wyglądać psychoterapia a AI w przyszłości. Nowe badanie ujawnia, że ponad połowa psychoterapeutów widzi w sztucznej inteligencji (takiej jak ChatGPT) potencjalne wsparcie dla pacjentów. Czy czeka nas rewolucja w sposobie, w jaki otrzymujemy pomoc psychologiczną? Poznaj opinię specjalistów.
Jak psychoterapia a AI współistnieją dziś w gabinecie?
Dynamiczne zmiany w prawie dotyczącym zawodu psychoterapeuty sprawiają, że środowisko specjalistów z uwagą obserwuje wpływ nowoczesnych technologii na pacjentów. Badanie przeprowadzone wśród 385 psychoterapeutów pokazuje, że aż 54% z nich uważa, iż korzystanie przez pacjentów z ChatGPT w celach pomocy psychologicznej może mieć pozytywny wpływ. Co więcej, blisko 10% ankietowanych jest przekonanych, że dzieje się tak często. To wyraźny sygnał, że coraz więcej terapeutów dostrzega potencjał, jaki niesie ze sobą psychoterapia a AI.
Gdzie leżą granice psychoterapii z AI?
Mimo rosnącego optymizmu, wielu psychoterapeutów ma również obawy dotyczące terapeutycznego używania AI. Jednym z głównych problemów jest tendencja pacjentów do zbytniego zaufania do internetowych diagnoz generowanych przez sztuczną inteligencję. Może to osłabiać ich wiarę w diagnozę postawioną przez specjalistę.
Pojawia się też kwestia wpływu na relacje międzyludzkie. Niektórzy pacjenci, znajdując łatwiejszą relację z ChatGPT, mogą mieć zmniejszoną chęć do kontaktów w rzeczywistości. Jak zauważa jedna z badanych: „ChatGPT z nami porozmawia, ale nas nie przytuli…”. Istnieje również ryzyko, że pacjenci opóźniają podjęcie profesjonalnej psychoterapii, sądząc, że wskazówki AI są wystarczające. Pamiętajmy, że AI nie jest w stanie zastąpić złożoności ludzkiego doświadczenia i kontekstu, które są ważne w procesie terapeutycznym.
Współpraca:
Psychoterapia a AI: Potencjał wsparcia w trudnych chwilach
Mimo tych zastrzeżeń, ponad połowa psychoterapeutów dostrzega, że psychoterapia a AI może stanowić cenne wsparcie. Pacjenci często zgłaszają, że korzystanie z AI pomogło im lepiej zrozumieć swoje emocje i problemy. ChatGPT pomaga, po rozmowie można przychodzić na sesje lepiej przygotowanymi.
AI może być pomocna jako uzupełnienie tradycyjnej terapii w takich przypadkach, jak:
- nieśmiałość lub introwertyzm – rozmowa z ChatemGPT ułatwia otworzenie się i wyrażanie myśli,
- spektrum autyzmu – jeden z psychoterapeutów opowiedział o pacjencie, który poczuł się lepiej, gdy ChatGPT nauczył się jego nietypowych zainteresowań i potrafił go rozbawić,
- wsparcie w chwilach kryzysu – natychmiastowa dostępności AI może stanowić źródło emocjonalnego wsparcia między sesjami, pomagając np. osobom z zaburzeniami lękowymi czy walczącym z uzależnieniem w znalezieniu konstruktywnych pomysłów na poradzenie sobie z trudnościami.
Czy AI zastąpi terapeutę?
Pytanie o to, czy sztuczna inteligencja zastąpi psychoterapeutów, jest aktualne. Badanie pokazuje, że co trzeci terapeuta rozważa wykorzystanie AI w swojej pracy. Jednak aż 75,3% psychoterapeutów uważa, że ChatGPT nie zastąpi specjalistów w najbliższych latach.
Jak podkreśla dr Anna Nowak, dyrektorka Szkoły Psychoterapii Dialog, psychiatra i psychoterapeutka: „Sztuczna inteligencja i nowe technologie nie zastąpią ludzkich terapeutów. Jednak prawdopodobnie w najbliższych latach znacznie ułatwią im pracę, a pacjentom terapię”. AI może stać się nowym, cennym narzędziem do analizowania objawów. Pozwoli na lepsze rozumienie pacjentów i precyzyjniejszy dobór metod terapeutycznych. To pokazuje, że psychoterapia a AI to niekonkurencyjne podmioty, lecz potencjalni partnerzy w procesie leczenia.
