Czy Twój wiek biologiczny może zaskoczyć bardziej niż data urodzenia? Choć wiek metrykalny mówi nam, ile lat minęło od urodzenia, to nie oddaje tego, jak naprawdę starzeje się organizm. Wiek biologiczny może być zarówno niższy, jak i wyższy od chronologicznego – i właśnie to badają zegary epigenetyczne.
Czym są zegary epigenetyczne i jak mierzą wiek biologiczny?
Starzenie się to skomplikowany proces biologiczny. Na szczęście współczesna nauka pozwala go coraz precyzyjniej analizować. Dzięki badaniom nad metylacją DNA, powstały zegary epigenetyczne – nowoczesne narzędzia, które potrafią określić wiek biologiczny człowieka i przewidzieć ryzyko wielu chorób przewlekłych oraz długość życia.
To ogromny przełom w medycynie prewencyjnej i personalizowanej – epigenetyczne zegary reagują na zmiany stylu życia, terapii czy suplementacji.
Projekt badawczy: zegary epigenetyczne w praktyce klinicznej i sportowej
W Polsce ruszył interdyscyplinarny projekt badawczy, który ma na celu ocenę wpływu interwencji prozdrowotnych na wiek epigenetyczny. To wspólna inicjatywa Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie i Katowicach.
Naukowcy skupiają się na dwóch kluczowych elementach: suplementacji kwasami tłuszczowymi omega-3 oraz treningu aerobowo-oporowym. Celem jest spowolnienie starzenia biologicznego poprzez redukcję stanu zapalnego – jednego z głównych czynników towarzyszących starzeniu się organizmu.
Styl życia wpływa na wiek epigenetyczny
Badania pokazują jednoznacznie: biologiczne starzenie się można modyfikować. Choć potrzeba dalszych badań, już dziś wiemy, że odpowiednia dieta, ruch i suplementacja mają realny wpływ na wiek epigenetyczny.
Rola kwasów omega-3
Kwasy tłuszczowe omega-3 odgrywają kluczową rolę w redukcji stanów zapalnych i poprawie funkcji metabolicznych. Działają korzystnie na mózg, serce i procesy adaptacyjne organizmu do wysiłku fizycznego. Choć badania nad ich wpływem na zegary epigenetyczne są w toku, istnieją już przesłanki, że ich stosowanie może opóźniać procesy starzenia.
Znaczenie aktywności fizycznej
Regularna aktywność fizyczna, zwłaszcza w formie treningu łączącego elementy aerobowe i siłowe, ma potwierdzony wpływ na zdrowie układu sercowo-naczyniowego, gospodarkę hormonalną i odporność. Obecnie sprawdza się, w jakim stopniu wpływa również na wiek epigenetyczny.
Wiek mierzony zegarem epigenetycznym
W ramach projektu analizowane będą szczegółowe dane genetyczne i epigenetyczne uczestników. Zastosowane zostaną różne modele zegarów epigenetycznych, a także biomarkery takie jak:
- epigenetyczne BMI,
- wskaźniki ryzyka cukrzycy,
- markery zapalne,
- profil lipidowy,
- skład ciała.
U osób z zespołem metabolicznym (MetS) oceniany będzie wpływ interwencji na masę ciała, insulinowrażliwość i ogólny stan zapalny. U osób aktywnych – na funkcje układu nerwowo-mięśniowego, poznawcze oraz równowagę antyoksydacyjną.
Zegary epigenetyczne w medycynie personalizowanej
Wyniki tego projektu mogą zrewolucjonizować podejście do diagnostyki i profilaktyki chorób cywilizacyjnych. Interwencje ukierunkowane na spowolnienie starzenia epigenetycznego mają potencjał:
- redukować masę ciała i stan zapalny,
- poprawiać metabolizm glukozy,
- wspierać sprawność umysłową i fizyczną,
- zwiększać długość życia w zdrowiu.
Epigenetyczne zegary w przyszłości
Zegary epigenetyczne otwierają drogę do korzystania z nieinwazyjnych narzędzi diagnostycznych, które wspomogą leczenie osób z zespołem metabolicznym oraz pomaga spowolnić procesy starzenia u zdrowych osób.
Projekt ten może być także punktem wyjścia do opracowania nowych strategii zdrowotnych, które poprawią jakość życia w starzejącym się społeczeństwie.
Projekt badawczy: Opis projektu
Numer rejestracyjny: 2024/53/B/NZ7/02257
Kierownik: dr hab. Ewelina Maria Pośpiech
Współpraca reklamowa PRZEJDŹ DO SKLEPU: Kwasy omega-3
Sprawdź też: Krajowa Sieć Kardiologiczna – lepsza opieka serca
