Zdrowie psychiczne pracowników staje się jednym z najważniejszych tematów w środowisku zawodowym. Rosnące tempo życia, chroniczny stres i przeciążenie obowiązkami często powodują problemy psychiczne, prowadzące do wypalenia zawodowego oraz pogorszenia ogólnej kondycji psychicznej. Firmy w Polsce mierzą się z bezprecedensowym wzrostem liczby zwolnień lekarskich wynikających z zaburzeń psychicznych, co stawia pracodawców przed koniecznością podjęcia działań wspierających swoje zespoły.
Problemy psychiczne – skala zjawiska w Polsce
Dane są jednoznaczne i wskazują na dynamiczny wzrost absencji chorobowej, którą powodują problemy psychiczne. Według ZUS w 2024 roku liczba dni zwolnień lekarskich z powodu zaburzeń psychicznych osiągnęła rekordowe 30,3 miliona. Oznacza to, że niemal co ósme zwolnienie lekarskie wystawiane jest właśnie z tej przyczyny.
Podobny trend potwierdzają wewnętrzne analizy największych placówek medycznych, które odnotowują systematyczny wzrost zapotrzebowania na pomoc psychologów i psychiatrów.
W samym 2024 roku liczba wizyt dorosłych pacjentów u tych specjalistów wzrosła o 63% w porównaniu z rokiem poprzednim, kontynuując trend wzrostowy z lat ubiegłych (49% wzrostu w 2023 r., 32% w 2022 r.). Z jednej strony, te dane świadczą o rosnącej świadomości zdrowia psychicznego i zmniejszeniu tabu wokół poszukiwania profesjonalnej pomocy. Z drugiej jednak jasno sygnalizują rosnącą skalę problemów psychicznych, z którymi mierzą się zarówno pracownicy, jak i całe organizacje.
Główne przyczyny problemów psychicznych w środowisku pracy
Jednymi z fundamentalnych przyczyn rosnącej liczby problemów psychicznych są nadmierny stres i wypalenie zawodowe. Współczesny rynek pracy stawia przed pracownikami wysokie wymagania – poza dyspozycyjnością, elastycznością i wielozadaniowością, oczekuje się od nich stałego rozwoju i doskonalenia kompetencji. Połączenie intensywnej pracy z życiem prywatnym staje się coraz trudniejsze, a presja na osiąganie wyników prowadzi do chronicznego przeciążenia psychicznego.
Dodatkowo praca zdalna i wszechobecne technologie zacierają granice między życiem zawodowym a czasem wolnym. Wielu pracowników czuje presję bycia dostępnymi nawet po godzinach, co uniemożliwia realną regenerację. Chroniczny stres, brak efektywnego odpoczynku i nieumiejętność „odcięcia się” od obowiązków zawodowych to czynniki, które mogą prowadzić do rozwoju stanów lękowych, depresji oraz innych poważnych zaburzeń psychicznych.
Rola pracodawców w adresowaniu problemów psychicznych
Dla pracodawców, zwolnienia lekarskie wynikające z zaburzeń psychicznych powinny być traktowane z taką samą powagą jak te spowodowane problemami fizycznymi. Jeśli pracownik odczuwa ból kręgosłupa, kierowany jest do fizjoterapeuty; analogicznie należy podchodzić do zdrowia psychicznego. Im szybciej zostanie postawiona diagnoza i wdrożone odpowiednie wsparcie, tym krótszy będzie czas absencji, a pracownik szybciej powróci do pełni sił i zaangażowania.
Warto, aby firmy aktywnie reagowały na niepokojące sygnały, takie jak spadek zaangażowania, wyraźne przemęczenie czy wzrost liczby zwolnień w tym obszarze.
Otwarte podejście do zdrowia psychicznego w miejscu pracy nie tylko poprawia komfort i samopoczucie pracowników, ale także znacząco zmniejsza liczbę i długość absencji, prowadząc do bardziej stabilnego i efektywnego środowiska pracy.
Rozwiązania wspierające zdrowie psychiczne
Rosnąca liczba zwolnień lekarskich wynikających z problemów psychicznych to wyraźny sygnał do podjęcia szeroko zakrojonych działań prewencyjnych. Organizacje mają do dyspozycji wiele rozwiązań wspierających dobrostan psychiczny pracowników.
Jak wynika z raportu „Łączy nas zdrowie”, aż 23% „zetek” wskazuje na brak wystarczającej liczby wizyt u psychologa lub psychiatry w swoich zestawach świadczeń medycznych.
Rośnie zainteresowanie specjalnymi programami obejmującymi dostęp do psychologów i psychiatrów, warsztatami dotyczącymi radzenia sobie ze stresem czy programami wsparcia dla osób zmagających się z wypaleniem zawodowym. Elastyczna organizacja pracy tak, jak praca hybrydowa czy krótszy tydzień pracy, to kolejne rozwiązania sprzyjające lepszemu zarządzaniu stresem i równowadze między życiem zawodowym a prywatnym.
Dostępne dane wyraźnie pokazują, że świadomość zdrowia psychicznego jest coraz większa, a dążenie do leczenia niepokojących objawów staje się normą. Miejsce pracy, jako jedno z najbliższych środowisk dla pracownika, może odegrać naprawdę ważną rolę w poprawie kondycji psychicznej.
Czy to znudzenie, wypalenie, niska samoocena, zły humor czy już depresja – takie pytania zadajemy sobie codziennie. Każda inicjatywa pracodawcy, która pomoże nam odnaleźć odpowiedzi i wsparcie, to bardzo cenny krok w kierunku poprawy naszego samopoczucia.
Źródła:
- Dane ZUS (2024).
- Enel-Med: Problemy psychiczne a absencja.
- Raport „Łączy nas zdrowie”.
Sprawdź też: Czy ChatGPT pomaga w psychoterapii?
