Limfa – co do zasady ma kluczowe znaczenie dla ogólnego stanu zdrowia. Układ limfatyczny, złożony z sieci naczyń i węzłów chłonnych, pełni znaczącą funkcję w obronie organizmu przed infekcjami. Migdałki jako część układu limfatycznego, stanowią pierwszą linię obrony przed patogenami. Wycięcie migdałków, w niektórych przypadkach uzasadnione, zaburza przepływ limfy. W artykule przyjrzymy się, jak wycięcie migdałków wpływa na układ limfatyczny i jakie mogą być następstwa za wycięcie migdałków u dzieci i dorosłych dla zdrowia.
- Co to jest limfa?
- Limfa, krew, ślina – płyny ustrojowe
- Jak krąży limfa?
- Budowa układu limfatycznego
- Funkcje układu limfatycznego
- Pompa mięśniowa dla krążenia limfy
- Następstwa za wycięcie migdałków u dziecka
- Wycięcie migdałków u dorosłego
- Kiedy nie wyciąć migdałków u dorosłych?
- Limfa pod oczami – efekty zastoju limfy
Co to jest limfa?
Limfa, inaczej chłonka nieustannie krąży w układzie limfatycznym człowieka. Układ limfatyczny składa się z naczyń i węzłów chłonnych oraz narządów zbudowanych z tkanki limfatycznej. Chłonka – limfa ma za zadanie transportować białka i limfocyty do układu krążenia. Płyn zawiera również komórki układu odpornościowego, takie jak limfocyty T i B, które wytwarzają przeciwciała chroniące przed wirusami, bakteriami i grzybami, które wnikają do organizmu.
Limfa, krew, ślina – płyny ustrojowe
Limfa jest jednym z płynów ustrojowych. W organizmie krążą różne płyny, które utrzymują homeostazę. Każdy z tych płynów odgrywa unikalną rolę w funkcjonowaniu organizmu. Wszystkie one są niezbędne dla zdrowia i dobrego samopoczucia:
- Krew – najważniejszy płyn krążący w organizmie. Składa się z czerwonych krwinek, białych krwinek, płytek krwi i osocza. Krew transportuje tlen i składniki odżywcze do komórek, a także usuwa odpady metaboliczne.
- Limfa – bezbarwny płyn, który krąży w układzie limfatycznym. Limfa transportuje białe krwinki i pomaga w usuwaniu toksyn z organizmu.
- Płyn mózgowo-rdzeniowy – bezbarwny płyn, który otacza mózg i rdzeń kręgowy, dostarczający im ochrony i odżywienia.
- Płyn stawowy – lepki płyn znajdujący się w stawach, który zapewnia smarowanie i amortyzację oraz umożliwia płynne ruchy.
- Ślina – płyn wytwarzany przez ślinianki w jamie ustnej, który zawiera enzymy i pomaga w trawieniu pokarmu oraz utrzymaniu zdrowia jamy ustnej.
- Płyn łzowy – płyn wytwarzany przez gruczoły łzowe, który nawilża i chroni oczy.
Jak krąży limfa?
Limfa transportowana jest jednokierunkowo – od tkanek do serca. Dziennie do krwi odpływa od 1 do 2 litrów chłonki. Głównym zadaniem układu limfatycznego jest oczyszczanie płynu tkankowego z drobnoustrojów, komórek nowotworowych i innych obcych cząstek. Chłonka uczestniczy w procesie wchłaniania lipidów z przewodu pokarmowego oraz transporcie białek i limfocytów z przestrzeni międzykomórkowej do krwi. W trakcie stanu zapalnego organizmu ilość limfy rośnie, ponieważ jest ona elementem układu odpornościowego, odpowiedzialnego za zwalczanie infekcji.
Budowa układu limfatycznego
Układ limfatyczny, inaczej nazywany układem chłonnym, składa się z naczyń limfatycznych, węzłów i narządów limfatycznych. Naczynia limfatyczne to drobne kanaliki, które tworzą sieć rozgałęzień docierających do większości tkanek organizmu. Naczynia te działają podobnie jak naczynia krwionośne, współpracując z żyłami, aby zwrócić płyn z tkanek. Naczynia limfatyczne są wyposażone w zastawki, które zatrzymują płyn przed jego ruchem powrotnym.
- Migdałki – małe narządy limfatyczne, które znajdują się w gardle i nosogardzieli. Pomagają one w walce z infekcjami, zwłaszcza tymi, które dostają się do organizmu przez usta lub nos.
- Wyrostek robaczkowy – narząd limfatyczny, produkuje limfocyty T, które są kluczowe dla odpowiedzi immunologicznej organizmu.
- Śledziona – największy narząd limfatyczny, który filtruje krew, usuwa stare i uszkodzone czerwone krwinki, a także magazynuje białe krwinki i płytki krwi.
- Węzły limfatyczne – małe struktury, które filtrują limfę i usuwają z niej bakterie, wirusy i inne szkodliwe substancje. W ciele człowieka występuje około 600 węzłów chłonnych.
Funkcje układu limfatycznego
Układ limfatyczny pełni kluczowe role w organizmie, takie jak utrzymanie równowagi płynów, wchłanianie tłuszczów i składników odżywczych rozpuszczalnych w tłuszczach, a także ochrona organizmu przed infekcjami i chorobami. Gdy jesteśmy zmęczeni, niewyspani, przeciążeni pracą przepływ chłonki jest zaburzony i pojawiają się obrzęki widoczne na przykład jako worki pod oczami.
*
Pompa mięśniowa dla krążenia limfy
Układ limfatyczny jest napędzany poprzez skurcze mięśni. Ruch i aktywność fizyczna, szczególnie ćwiczenia angażujące mięśnie nóg, są kluczowe dla pompy mięśniowej, która pomaga w przepływie limfy. Ponadto unikanie ucisku na obszary, przez które przepływa limfa, również mogą pomóc w utrzymaniu zdrowego układu limfatycznego. Przysiady i podnoszenie nóg mogą pomóc w poprawie krążenia limfy w obszarze pachwin. Węzły chłonne w pachwinach są kluczowym punktem w układzie limfatycznym – zbierają i transportują limfę z dolnej części ciała.
Następstwa za wycięcie migdałków u dziecka
Migdałki są częścią układu limfatycznego i jednym z pierwszych punktów kontaktu dla patogenów we wdychanym powietrzu i spożywanym pokarmie. Migdałki inicjują odpowiedź immunologiczną organizmu na patogeny: wirusy, bakterie i grzyby.
Warto zauważyć, że decyzja o usunięciu migdałków powinna być podjęta po konsultacji z lekarzem. Ewentualny zabieg powinien uwzględniać indywidualne potrzeby i stan zdrowia pacjenta. W przypadku małych pacjentów decyzja ta powinna być podejmowana z dużą ostrożnością, ponieważ migdałki odgrywają ważną rolę w układzie odpornościowym dzieci.
Wycięcie migdałków u dorosłego
Usunięcie migdałków u dorosłego powoduje, że organizm traci pierwszy punkt obrony przed patogenami. Badania sugerują, że osoby po usunięciu migdałków mogą być bardziej narażone na choroby zakaźne układu oddechowego lub astmę niż osoby, u których zabiegu nie przeprowadzono. Jednakże układ odpornościowy jest złożony i składa się z wielu różnych komponentów, więc wycięcie migdałków nie oznacza, że osoba stanie się całkowicie podatna na infekcje. Inne części układu odpornościowego nadal będą działać i chronić organizm.
Kiedy nie wyciąć migdałków u dorosłych?
Lekarz decyduje, kiedy wycięcie migdałków jest konieczne. Pacjent powinien być informowany przed zabiegiem o konsekwencjach tej decyzji. Usunięcie narządów limfatycznych może przyczynić się do powstawania niewydolności układu limfatycznego. Efekty nieprawidłowego krążenia, jakie występują najczęściej przy zastoju limfy to obrzęki twarzy, dłoni i nóg.
Limfa pod oczami – efekty zastoju limfy
Limfa pod oczami, często nazywana worki pod oczami, jest zwykle wynikiem zastoju limfy. Słabsze mikrokrążenie może powodować zastój limfy, a także różne inne czynniki na przykład skłonności genetyczne czy problemy z nerkami. Jeśli zauważasz stałe obrzęki, jakie tworzy limfa pod oczami, warto skonsultować się z lekarzem. Specjalista może zasugerować różne metody leczenia w tym masaż limfatyczny, które mogą pomóc w redukcji obrzęków.
Zaburzenia krążenia limfy – niewydolność limfatyczna, może prowadzić do różnych objawów:
- Mrowienie kończyn – uczucie mrowienia kończyn jest charakterystycznym objawem zaburzeń mikrokrążenia.
- Zimne dłonie i stopy – słabsze krążenie powoduje niewystarczający przepływ krwi do tych obszarów.
- Obrzęki – efekt nieprawidłowego krążenia; najczęściej występuje na twarzy (worki pod oczami), dłoniach, stopach i kostkach.
- Ból stawów i skurcze mięśni – słabe krążenie może powodować ból nóg, ramion, stóp i dłoni, a często odczuwa się również ból łydek, który nasila się w trakcie chodzenia lub stania przez dłuższy czas.
- Zmiany koloru skóry – problemy z krążeniem, można zauważyć po bladej lub niebieskiej skórze najczęściej na dłoniach, ustach i palcach stóp.
- Ograniczenie ruchomości kończyny – szczególnie w stawach może wystąpić ograniczenie ruchomości w wyniku obrzęku limfatycznego.
- Zaburzenia czucia – zaburzenia tego typu mogą wystąpić w wyniku zastojów limfy.
Jeśli zauważasz jakiekolwiek z tych objawów, powinieneś skonsultować się z lekarzem. Wczesne wykrycie i leczenie mogą pomóc zapobiec dalszym komplikacjom.
Może Cię zainteresować: Oczyszczanie organizmu z metali ciężkich – dlaczego jest ważne?