Dojrzała, okrągła, pomarańczowa dynia nieodłącznie kojarzy się z końcem lata i wspiera zdrowe odżywianie jesienią. Dynia właściwości zdrowotne, odżywcze i zastosowanie w diecie ma niezwykle szerokie, dlatego czekamy z niecierpliwością, aż pojawi się na straganie. To warzywo w każdej postaci wdzięcznie prezentuje się na talerzu w porze późnego lata. Dorodna dynia bania i inne rodzaje dyni są cennym źródłem beta-karotenu. To jeden z powodów, dla którego miąższ dyni ceni się w kuchni, lecz także w kosmetyce do regeneracji skóry zmęczonej słońcem. W tym artykule: dynia – właściwości zdrowotne w diecie medycyny chińskiej.
Dynia – właściwości zdrowotne
Dynia właściwości zdrowotne ma głównie powiązane z obecnością beta-karotenu w miąższu. Zdrowe warzywo ma szerokie zastosowanie w kuchni. Smaczny miąższ dyni spożywamy w postaci zupy dyniowej, placuszków, zapiekanki z dynią bądź ciasta z musem dyniowym. Co sprawia, że tak bardzo lubimy dynię?
Właściwości dyni pozwolą Ci dostroić się do zmiany pory roku i łagodnie przejść z letnich upałów do chłodniejszej jesieni. Pomarańczowa i zielona dynia zawiera duże ilości beta-karotenu, który chroni błony śluzowe organizmu oraz jego powierzchnię. Beta-karoten chroni peryferyjne części ciała przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.
Dynia to warzywo lekkostrawne i niskokaloryczne o niskiej zawartości węglowodanów, a jednocześnie bogate w potas, który odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej. Niedobór potasu objawia się słabym przewodzeniem impulsów nerwowych i doprowadza do niekontrolowanego skurczu mięśni.
Dynia – właściwości:
- pomarańczowa dynia – właściwości zdrowotne ze względu na zawartość betakarotenu, potasu i witaminy E,
- zielona dynia – właściwości lecznicze wynikające z zawartości składników odżywczych,
- warzywo dynia – właściwości odżywcze i smak ceniony w kuchni,
- ozdobna dynia – właściwości dekoracyjne ze względu na ciekawy kształt i kolor.
Właściwości dyni w diecie medycyny chińskiej
Właściwości dyni i zastosowanie dyni w diecie leczniczej medycyny chińskiej jest związane z wartościami odżywczymi. Zaleca się, aby do każdego posiłku dodawać żywność łagodnie słodką w kolorze żółtym lub złotym o okrągłym kształcie, która tak jak dynia – ma właściwości harmonizowania środka.
Dynia ma złoty, żółty lub pomarańczowy kolor, okrągły kształt i reprezentuje słodki smak żywiołu Ziemi. Odmiany dyni zwyczajnej bania i Muskat występują w kształcie dużej kuli. Natomiast inne rodzaje dyni np. Hokkaido, dynia włoska czy dynia makaronowa są mniejszych rozmiarów. Ozdobne rodzaje dyni mogą przybierać wydłużony i fantazyjny kształt, jednak w tym przypadku liczą się jedynie walory dekoracyjne.
Słodki smak dyni należący do elementu Ziemi (żywioł Ziemi) wnika do żołądka i śledziony, budując energię wei qi (łei czi). W kategoriach medycyny zachodniej energia wei qi to nic innego jak odporność, niezbędna przy zmianie warunków zewnętrznych np. wiatru, wilgotności i temperatury.
Więcej o żywiole Ziemi w artykule: Pięć smaków i 5 żywiołów na Twoim talerzu – przewodnik
Z punktu widzenia medycyny chińskiej dynia to idealne warzywo na zestrojenie się z naturalnym rytmem późnego lata i jesieni. Podobne właściwości harmonizujące wnętrze mają takie pokarmy jak m.in. kukurydza, ziemniaki, marchew, groch i bataty. Warto zwrócić uwagę na korzystanie z tych pokarmów nie tylko na przełomie lata i jesieni, ale w każdym okresie zmieniającej się pory roku.
Dynia – królowa jesieni i beta-karotenu
Miąższ dyni ciemnozielonej i odmiany dyni pomarańczowej wykazują działanie ochronne dla organizmu ze względu na dużą zawartość beta-karotenu (prowitamina A).
Beta-karoten chroni błony śluzowe organizmu oraz jego powierzchnię, zapewniając przede wszystkim ochronę peryferyjnych części ciała, eksponowanych na warunki atmosferyczne. Stosowanie kremu z beta-karotenem ma więc szczególne znaczenie między latem a jesienią.
Dynia ma właściwości, które łagodzą skutki zmiany pory roku wymagającej adaptacji i wysiłku organizmu. Pod względem zawartości beta-karotenu dynia to królowa jesieni. Jak każda królowa – dynia ma straż przyboczną. W tej roli występuje cukinia, marchew, brokuły, rzepa i kapusta włoska, również zawierające karoten. Dynia zawiera również znaczącą ilość antyoksydantów – witamina E, niezbędna dla skóry i ochrony całego organizm przed wolnymi rodnikami.
Może Cię zainteresować: Kabaczek a cukinia – czym różni się kabaczek od cukinii?
Rodzaje dyni i popularne odmiany
Wyróżniamy rodzaje dyni jadalnej pomarańczowej, odmiany dyni zielonej i złotej oraz odmiany dyni ozdobnej. Polskie odmiany dyni olbrzymiej, dostępne na rynku to Ambar i Bambino oraz Justynka, Karowita i dynia melonowa żółta. Owoce odmiany dyni Ambar zawierają znaczne ilości betakarotenu.
Dynia zwyczajna bezłupinowa Olga (Cucurbita pepo) to odmiana uprawiana głównie w celu pozyskania pestek, pozbawionych twardych łupin. Dynia Olga ma duże i smaczne pestki, których nie trzeba obierać z łupin. Cztery rodzaje dyni jadalnych, które są najbardziej popularne obecnie, prezentujemy w poniższym zestawieniu.
Popularne odmiany dyni cenione w kuchni:
- dynia zwyczajna bania – duża, kulista, pomarańczowa dynia;
- dynia muszkatołowa Muscat de Provence popularna na straganach jesienią, ma ciemnozieloną lub pomarańczową skórkę;
- dynia Hokkaido (Orange Hokkaido, Uchiki Kurima) – charakterystyczny kształt z ogonkiem i pomarańczowa skórka;
- dynia piżmowa o kształcie gruszki i złotej barwie, wewnątrz niewielkie gniazdo nasienne.
Katarzyna Labudda jest dietetykiem i absolwentką Avicenna Instytut Claude Diolosa we Fryburgu. Prowadzi praktykę dietetyczną i blog o zdrowiu. Przed rozpoczęciem kuracji lub stosowaniem jakiegokolwiek suplementu diety, należy skonsultować się z lekarzem bądź dietetykiem.
Może Cię zainteresuje: Zdrowa dieta – co jeść? Jak wybierać składniki?
Polecane produkty:
Beta-karoten – sprawdź okazje w sklepie
