Rumianek – właściwości i zastosowanie. Ziele bogate w azulen  

Popularna roślina lecznicza rumianek ma właściwości o wszechstronnym zastosowaniu. Napar z liści i kwiatów stosuje się zewnętrznie na skórę i spożywa w formie naparu. Koszyczek rumianku (kwiat rumianku pospolitego) jak i całe ziele, zbiera się w czasie kwitnienia. Rumianek wykazuje działanie przy wielu dolegliwościach ze strony układu pokarmowego. Przynosi ulgę na wzdęcia, kolki, skurcze i stany zapalne żołądka oraz jelit. Delikatny napar z rumianku można podać niemowlętom, a mocniejszy napar dorosłym – pomaga na wątrobę oraz woreczek żółciowy. Na co pomaga rumianek?

Rumianek właściwości lecznicze

Sekret rumianku tkwi w kwiatach i liściach bogatych w azulen. To dzięki niemu rumianek ma właściwości i zastosowanie uniwersalne w ziołolecznictwie. Do spożycia nadaje się kwiat rumianku (koszyczek) i całe ziele rumianku, zbierane w czasie kwitnienia. Kwiat rumianku zawiera olejek eteryczny bogaty w bisabolol i azulen. Olejek eteryczny z rumianku ma m.in. flawonoidy (apigenina 6-7 proc., luteolina, kwercetyna) i fitosterole. Kwiat rumianku zawiera od 0,3 do 1,5 proc. olejku eterycznego, a liście i łodyga około 0,1 proc. olejku.

Azulen w rumianku – właściwości

Wysokiej jakości olejek eteryczny rumiankowy zawiera azulen i ma barwę niebieską. Taki olejek z rumianku ma właściwości terapeutyczne. Bezbarwny olejek eteryczny rumiankowy jest frakcją olejku, powstałą po wyodrębnieniu azulenu – najbardziej wartościowego składnika. Dobrej jakości olejek rumiankowy może być również zielononiebieski lub zielonożółty. Barwa olejku eterycznego zależy od metody uzyskiwania i zawartości azulenu. Im więcej azulenu, tym olejek bardziej wpada w barwę niebieską. Olejek rumiankowy zawiera od 1 do 25 proc. azulenu. Bogactwo składników aktywnych sprawia, że olejek eteryczny rumiankowy jest używany na wiele dolegliwości.

Rumianek – na co pomaga?

Rumianek ma działanie łagodzące, przeciwzapalnie i rozkurczowe oraz antyalergiczne. Wyciąg z rumianku zawierający azuleny ma również działanie antyseptycznie. Rumianek ma właściwości hamowania uwalniania histaminy, bradykininy i serotoniny, natomiast pobudza fagocytozę, przez co wpływa na podnoszenie odporności. Wyciąg z rumianku aktywuje procesy gojenia ran i tworzenia się nowego naskórka. Działanie przeciwzapalne, łagodzące i kojące występuje zarówno przy stosowaniu zewnętrznym jak i wewnętrznym.

Rumianek – właściwości i zastosowanie w medycynie:

• Dermatologia – składniki aktywne rumianku pospolitego: bisabolol i azulen wykorzystuje się w produkcji dermokosmetyków i maści leczniczych;
• Leczenie internistyczne – wyciąg z rumianku o właściwościach łagodzących jest składnikiem preparatów o działaniu rozkurczowym, uspokajającym i przeciwzapalnym, działa wspomagająco na układ pokarmowy;
• Laryngologia – wyciągi z rumianku ma właściwości antyseptyczne, zalecane do płukania gardła przy stanach zapalnych;
• Ginekologia – rumianek może być stosowany do irygacji i nasiadówek na stany zapalne pochwy i warg sromowych; rumianek jest również popularnym składnikiem globulek dopochwowych;
• Okulistyka – rumianek stosuje się na stany zapalne, zmęczenie i nadmierne łzawienie oczu w postaci okładów, płukanek, kropli i żelu rumiankowego;
• Stomatologia – rumianek pomaga na zapalenie dziąseł, łagodzi stan zapalny, obrzęki i ból, przyśpieszanie gojenia rany po usunięciu zęba, a ponadto niweluje nieprzyjemny zapach z ust.

Rumianek to popularny składnik preparatów złożonych, stosowanych do leczenia hemoroidów, reumatyzmu, schorzeń układu rozrodczego, moczowego i pokarmowego w zaburzeniach trawiennych. Smak rumianku jest lekko gorzki, a dzięki temu wspomaga działanie wątroby i woreczka żółciowego.

Rumianek na kolkę niemowlęcą

Rumianek ma właściwości delikatnie rozkurczowe, pomocne w przypadku kolki niemowlęcej. Przede wszystkim jest bezpieczny już w pierwszym miesiącu, pod warunkiem że nie stosuje się go długotrwale. Napar z rumianku na kolkę niemowlęcą powinniśmy każdorazowo przygotować na świeżo przed spożyciem.

Rumianek na mleku 

Rumianek na mleku działa uspokajająco i jest polecany do spożywania przed snem. Po ostudzeniu można go dosłodzić miodem i podawać dzieciom lub dorosłym. Napar z rumianku na mleku stosuje się również zewnętrznie do przemywania skóry, okładów na skórę z wypryskami, poparzenia i podrażnienia. Rumianek z mlekiem można zastosować na oczy przy zapaleniu spojówek, obrzęku powiek, cieniach pod oczami, uczuciu piasku w oczach i zmęczenie oczu. Okłady powinny trwać 30-45 minut i powtarza się je co 6 godzin.

Rumianek w rozsądnych ilościach

Rumianek ma liczne właściwości, które wpływają korzystnie na zdrowie, jednak nadużywanie go może wywołać dolegliwości gastryczne (kolka, wzdęcia). Zbyt duża ilość naparu z rumianku powoduje pogorszenie samopoczucia, ospałość, zaczerwienienie skóry, świąd i pokrzywkę, a niekiedy obrzęk twarzy. Należy więc zachować umiar i nie przekraczać bezpiecznej dla siebie dawki. 

Jak rozpoznać rumianek na łące?

Biało-żółte koszyczki rumianku o właściwościach leczniczych są w środku puste, stąd nazwa „koszyczki”. Ziele ma charakterystyczny rumiankowy zapach, znany od dzieciństwa i kojarzony z lekarstwem.

Rumianek FAQ – często zadawane pytania

1. Kiedy nie pić rumianku?

Rumianek to bezpieczne zioła do picia i użytku zewnętrznego. Koszyczki rumianku mogą być stosowane u niemowląt i małych dzieci oraz osób starszych. Powinny go unikać jedynie osoby ze stwierdzoną alergią na rumianek. Kobiety w ciąży powinny konsultować picie ziół z lekarzem. 

2. Kiedy najlepiej pić rumianek?

W ciągu dnia można wypić 1-3 porcji naparu. Jedną filiżankę mocniejszego naparu warto spożyć po obfitym posiłku, by wspomóc trawienie. Wieczorem rumianek na mleku pomaga na spokojny sen. 

3. Czy rumianek jest dobry na stan zapalny?

Działanie przeciwzapalne, łagodzące i kojące rumianku uwyraźnia się zarówno przy stosowaniu zewnętrznym jak i wewnętrznym. Rumianek ma szerokie zastosowanie przeciwzapalne w wielu dziedzinach medycyny. 

4. Jak działa rumianek na żołądek?

Rumianek jest często kluczowym składnikiem preparatów na żołądek o działaniu rozkurczowym, uspokajającym i przeciwzapalnym. Napar z rumianku przynosi ulgę przy wzdęciach, skurczach i stanach zapalnych żołądka i jelit. Herbatkę z rumianku można podawać niemowlętom. 

Katarzyna Labudda jest dietetykiem i absolwentką Avicenna Instytut Claude Diolosa we Fryburgu. Prowadzi praktykę dietetyczną i bloga Jak Wyleczyć. Przed rozpoczęciem kuracji z zastosowaniem jakiegokolwiek suplementu diety, należy skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem.