Pelagra, choroba znana również jako rumień lombardzki, wywołana jest niedoborem witaminy B3 oraz niekiedy aminokwasu tryptofanu, z którego organizm wytwarza tę witaminę. Mimo że dziś występuje rzadko, może pojawić się u osób niedożywionych, nadużywających alkoholu lub cierpiących na choroby jelit, które utrudniają wchłanianie składników odżywczych.
Pelagra objawy – jak rozpoznać chorobę?
Pelagra rozwija się stopniowo, a jej objawy dotyczą przede wszystkim skóry, układu pokarmowego i nerwowego. Klasycznie opisuje się tzw. „trzy D”:
- Dermatitis (zapalenie skóry) – charakterystyczne zmiany na odsłoniętych częściach ciała, szczególnie na twarzy, szyi i dłoniach. Skóra staje się czerwona, szorstka, łuszcząca i bolesna, często przypomina oparzenie słoneczne.
- Diarrhea (biegunka) – zaburzenia trawienia, utrata apetytu, nudności, bóle brzucha i częste biegunki prowadzące do odwodnienia.
- Dementia (zaburzenia psychiczne) – uczucie zmęczenia, rozdrażnienie, problemy z koncentracją, stany depresyjne, a w ciężkich przypadkach dezorientacja i otępienie.
Niektóre osoby zauważają także pękające usta, zapalenie języka (pieczenie języka), bezsenność lub utratę masy ciała. Wczesne rozpoznanie jest kluczowe, ponieważ nieleczona pelagra może być śmiertelna.
Pelagra przyczyny
Najczęstszą przyczyną pelagry jest niedostateczne spożycie witaminy B3 lub białka zawierającego tryptofan. Choroba może rozwinąć się również u osób, które doświadczają:
- nadużywanie alkoholu,
- choroby jelit (np. celiakia, choroba Crohna),
- przyjmowanie niektórych leków (np. izoniazyd),
- zaburzenia wchłaniania,
- niedożywienie.
W przeszłości pelagra była powszechna w regionach, gdzie podstawą pożywienia była kukurydza, w której występują śladowe ilości składników takich jak tryptofan i niacyna. Dziś może dotyczyć głównie osób z zaburzeniami odżywiania lub niedożywionych seniorów.
Przeczytaj: Dieta dopasowana do potrzeb osoby starszej
Treści na stronie jakwyleczyc.com służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
Leczenie pelagry
Podstawą terapii rumienia lombardzkiego jest uzupełnienie niedoboru witaminy B3. Stosuje się suplementy z niacyną lub nikotynamidem – ta druga forma jest łagodniejsza i lepiej tolerowana. Poprawa stanu zdrowia często następuje już po kilku dniach od rozpoczęcia leczenia.
Przeczytaj: Jak uzupełnić niedobór witaminy B3 – formy i dawkowanie
Ważne jest także wprowadzenie pełnowartościowej diety, zawierającej:
- mięso, ryby, wątrobę, jaja,
- produkty pełnoziarniste,
- orzechy i rośliny strączkowe.
W przypadkach wtórnych (np. przy chorobach jelit lub alkoholizmie) konieczne jest leczenie choroby podstawowej.
Pelagra to poważny, ale w pełni uleczalny skutek niedoboru witaminy B3. Wczesne rozpoznanie objawów – zwłaszcza zmian skórnych, biegunki i zaburzeń nastroju – pozwala szybko rozpocząć leczenie i uniknąć powikłań. Regularna, zrównoważona dieta oraz dbałość o odpowiedni poziom witamin z grupy B skutecznie chronią przed nawrotem choroby.
