Odpowiednio zbilansowana dieta jest w stanie poprawić parametry metaboliczne pacjenta, u którego występuje zespół metaboliczny, zwiększający ryzyko wystąpienia choroby sercowo-naczyniowej, miażdżycy i cukrzycy typu 2. Zespół metaboliczny zwany również zespołem X lub zespołem polimetabolicznym to problem zdrowotny mieszkańców krajów wysoko rozwiniętych. W Polsce już ponad 25 proc. osób dorosłych ma problemy z nadwagą lub otyłością oraz takimi objawami, jak wysokie ciśnienie tętnicze, stężenie glukozy we krwi, poziom trójglicerydów i cholesterolu.
*
Zespół metaboliczny – co to jest?
Medycyna definiuje zespół metaboliczny jako współistnienie różnorodnych czynników, zwiększających ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych na podłożu miażdżycy oraz cukrzycy typu 2. Należą do nich otyłość, zwłaszcza otyłość brzuszna, nadciśnienie tętnicze oraz cukrzyca lub stan przedcukrzycowy.
W skład zespołu metabolicznego wchodzi kilka schorzeń. Najważniejszym z nich jest otyłość brzuszna (otyłość trzewna lub centralna), w której tkanka tłuszczowa gromadzi się wewnątrz brzucha. Otyłość trzewna charakteryzuje się tym, że tłuszcz otacza narządy wewnętrzne. Drugi element zespołu metabolicznego, który występuje często to nadciśnienie tętnicze. Za inne zaburzenia wchodzące w skład zespołu metabolicznego uważa się nieprawidłowe stężenie triglicerydów, cholesterolu HDL i glukozy.
Współpraca:
Kiedy występuje zespół metaboliczny?
Zespół metaboliczny występuje, gdy pacjent spełnia 3 z 5 kryteriów:
- otyłość brzuszna – ocena obwodu talii ≧80 cm u kobiet i ≧94 cm u mężczyzn w populacji europejskiej,
- podwyższone stężenie triglicerydów na czczo (>1,7 mmol/L lub 150 mg/dL),
- zbyt niskie stężenie cholesterolu HDL na czczo, potocznie nazywanego „dobrym cholesterolem” (< 1 mmol/L lub 40 mg/dL u mężczyzn oraz <1,3 mmol/L lub 50 mg/dL u kobiet),
- skurczowe ciśnienie tętnicze krwi ≧130 mm Hg lub rozkurczowe ciśnienie tętnicze krwi ≧85 mm Hg,
- podwyższony poziom glukozy w surowicy krwi na czczo ≧5,6 mmol/L lub 100 mg/dL.
Diagnostyka, wyniki, badania
Rozpoznanie zespołu metabolicznego opiera się na rozpoznaniu zaburzeń, wchodzących w skład zespołu X. Konieczna może okazać się diagnostyka: wyniki badania morfologii krwi obwodowej. Wstępnie lekarz dokonuje oceny otyłości brzusznej za pomocą pomiaru obwodu talii, przy czym pomocna jest znajomość wagi badanego. Pomiary ciśnienia tętniczego krwi umożliwiają rozpoznanie nadciśnienia tętniczego. Należy wykonać pomiar stężenia glukozy we krwi i triglicerydów oraz cholesterolu HDL.
Zespół metaboliczny – leczenie
Podstawowe znaczenie w leczeniu zespołu metabolicznego ma zmniejszenie masy ciała i utrzymanie prawidłowej wagi, a co za tym idzie dieta, dopasowana do możliwości pacjenta aktywność fizyczna i prewencja powikłań. Pacjenci powinni zmienić nawyki żywieniowe i dotychczasowy styl życia. Bardziej aktywny sposób spędzania wolnego czasu pomoże w utrzymaniu prawidłowej wagi.
Zespół metaboliczny – dieta
Odpowiednia dieta w zespole metabolicznym odgrywa kluczową rolę, zarówno w zapobieganiu rozwojowi zespołu metabolicznego jak i w jego leczeniu. Zalecenia dietetyczne, jakie otrzymuje pacjent, dotyczą regularnego spożywania posiłków, ograniczonego spożywania tłuszczy nasyconych i łatwo przyswajalnych węglowodanów. Należy unikać spożywania alkoholu.
Zdrowa dieta – co jeść?
Zdrowa dieta bogata w warzywa i owoce, a do tego aktywność fizyczna i czas na regenerację organizmu oraz odpoczynek to podstawowe czynniki wpływające na zdrowie. Fundamentem prawidłowego funkcjonowania organizmu jest dieta i ruch. Co to znaczy zdrowa dieta – co jeść, jak wybierać składniki – przeczytaj w następnym artykule: Zdrowa dieta – co jeść? Jak wybierać składniki?
Katarzyna Labudda jest dietetykiem medycyny chińskiej i absolwentką Avicenna Instytut Claude Diolosa we Fryburgu oraz prowadzi terapie żywieniowe z zakresu diety wspierającej leczenie. Przed rozpoczęciem kuracji lub stosowaniem jakiegokolwiek suplementu diety, powinniśmy skonsultować się z lekarzem bądź dietetykiem.
Współpraca: