Dieta lecznicza – co jeść, a czego nie jeść w trakcie terapii?

Co to jest dieta lecznicza? Odpowiednio dobrana dieta lecznicza to część profilaktyki chorób metabolicznych i cywilizacyjnych, a także podstawa zdrowego stylu życia. Piramida żywienia dobrze ilustruje sposób odżywiania zalecany przez dietetyków dla osób zdrowych. Jednak kiedy dojdzie do choroby i narządy wewnętrzne nie funkcjonują prawidłowo, konieczna staje się terapia żywieniowa. Prawidłowa dieta lecznicza uwzględnia niestandardowe wymagania organizmu, jakie narzuca choroba.

Dieta lecznicza – co to jest?

Dieta lecznicza to sposób odżywiania, zmodyfikowany do indywidualnych potrzeb osoby chorej. Leczenie dietą jest możliwe, jeśli dobrze skomponowana dieta lecznicza wspiera dążenie do osiągnięcia celu zdrowotnego. Podstawą pracy dietetyka w tym przypadku jest prawidłowa diagnoza i dobranie pokarmów, dzięki którym cel terapeutyczny będzie uzyskany.

Około 9% Polaków choruje na cukrzycę typu 2, drugie tyle ma stany metaboliczne, które poprzedzają wystąpienie cukrzycy: insulinooporność, otyłość i zespół metaboliczny informuje NFZ. Istnieje 5 głównych schorzeń, w których dieta jest kluczowym elementem terapii. Poniżej prezentujemy listę 5 chorób dietozależnych.

Dieta lecznicza – lista 5 chorób dietozależnych poniżej:

• cukrzyca typu 2 – dieta cukrzycowa z kontrolowaną podstawową wagą oraz indeksem glikemicznym pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu glukozy we krwi,
• zespół jelita drażliwego (IBS) – dieta przeciwzapalna o zmniejszonej zawartości FODMAP pomaga złagodzić objawy, takie jak wzdęcia, ból brzucha i biegunki,
• osteoporoza – dieta lecznicza na osteoporozę polega na dostarczaniu organizmowi składników wspierających zdrowie kości jak wapń, witamina D i białko oraz eliminację tych czynników, które powodują osłabienie kośćca,
• dna moczanowa – dieta lecznicza na stawy powinna zawierać produkty bogate w witaminę C i niskopurynowe jogurty, kefiry oraz zsiadłe mleko, które obniżają poziom kwasu moczowego; przy dnie moczanowej zalecane jest spożywanie dużej ilości płynów,
• zespół metaboliczny i otyłość brzuszna – dieta redukcyjna z ujemnym bilansem kalorycznym tzw. deficyt kaloryczny pomaga w redukcji tkanki tłuszczowej.

Co jeść na diecie cukrzycowej?

Dieta lecznicza przy cukrzycy typu 2 powinna zawierać produkty o niskim indeksie glikemicznym, wskazane diabetykom. Zaleca się stosowanie w diecie węglowodanów złożonych, a ich źródłem są m.in. pełnoziarniste produkty zbożowe, takie jak kasza, ryż czy makaron z mąki pełnoziarnistej. Dieta lecznicza dla cukrzyka eliminuje białe pieczywo, słodkie napoje i słodycze. Lista produktów, których nie toleruje dieta lecznicza dla cukrzyka – czego nie jeść – zawiera niektóre wędliny, niezdrowe tłuszcze, sałatki z dużą ilością majonezu i dania smażone na głębokim tłuszczu.

Może Cię zainteresuje: Zdrowa dieta – co jeść? Jak wybierać składniki?

Jaka dieta przy najczęściej występujących chorobach?

Zalecenia dietetyczne dla osób chorych na cukrzycę, dnę moczanową czy alergię publikuje na swojej stronie internetowej Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego w Warszawie. Instytucja powołała do wyznaczania trendów żywieniowych Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, które wprowadziła aktualizacje w zaleceniach dotyczących diety. Na stronach instytutu znajdziemy ogólne zalecenia dietetyczne, jak powinna wyglądać dieta lecznicza dla osób chorych na otyłość, cukrzycę i alergie.

Dieta lecznicza w otyłości

Otyłość wymaga wprowadzenia diety leczniczej z ujemnym bilansem kalorycznym. Przy takich schorzeniach jak zespół metaboliczny i otyłość brzuszna, dieta lecznicza stanowi podstawowy środek do osiągnięcia zdrowia i harmonizowania pracy poszczególnych narządów wewnętrznych. Zmiana w stosunku do odżywiania osoby zdrowej, polega na wprowadzeniu deficytu kalorycznego, czyli ograniczeniu ilości energii dostarczanej wraz z posiłkami. Bilans kaloryczny powinien być ujemny, mniejszy niż zapotrzebowanie organizmu, a dzięki temu możliwe jest zredukowanie wagi.

Może Cię zainteresuje: Deficyt kaloryczny – jak obliczyć deficyt kaloryczny, żeby schudnąć?

Dieta na redukcję tkanki tłuszczowej

Dieta na redukcję tkanki tłuszczowej nie zawsze prowadzi do obniżenia masy ciała. Osoby, które chcą poprawić wygląd i zyskać więcej tkanki mięśniowej zastanawiają się, jak spalić tłuszcz nie tracąc na wadze. Szybko dochodzą do wniosku, że należy zadbać o pełnowartościowe białko w codziennej diecie. W tym celu najlepiej wprowadzić więcej takich źródeł białka, jak mięso, jaja, ryby, nabiał czy rośliny strączkowe. Białko jest niezbędne dla zachowania niskotłuszczowej masy ciała.

Dieta redukcyjna polega na ograniczeniu lub wyeliminowaniu tłuszczów zwierzęcych. W to miejsce polecane są zdrowe tłuszcze oraz warzywa w każdej postaci, szczególnie na surowo, lekko podgotowane lub delikatnie grillowanie, a także nabiał o niskiej zawartości tłuszczu, ryby i chude mięso drobiowe. Nie zapominajmy o owocach sezonowych, pestkach i orzechach, które dostarczają niezbędne składniki odżywcze!

Diety eliminacyjne

Diety eliminacyjne obejmują różne modele żywieniowe, zakładające rezygnację ze spożywania jednego produktu (np. rafinowanego cukru) lub całej grupy pokarmów (np. żywności z glutenem). Do szerokiej grupy diet eliminacyjnych zaliczamy wegetarianizm i weganizm oraz frutarianizm. Warto zwrócić uwagę na dietę pół wegetariańską – fleksitarianizm, mniej rygorystyczny, niż całkowite zrezygnowanie z produktów zwierzęcych.

Dieta wyłącznie roślinna z kolei, wykluczająca wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego, również może być przyczyną powstawania niedoborów niektórych składników odżywczych. Niskim poziom żelaza oraz niedobór witaminy B12 mogą pojawić się w wyniku wykluczenia pokarmów odzwierzęcych. Suplementacja wit B12 może okazać się w tym przypadku w pełni uzasadniona.

Może Cię zainteresuje: Badania nutrigenetyczne – test DNA przed dopasowaniem diety

Dieta lecznicza eliminacyjna na alergie 

Lecznicze wykorzystanie diety eliminacyjnej ma uzasadnienie, gdy organizm reaguje alergicznie. W tym przypadku istotne jest znalezienie i wyeliminowanie określonego składnika w pożywieniu, który jest przyczyną występowania objawów alergii. Osoby cierpiące na alergie pokarmowe są zmuszone do ścisłego przestrzegania zaleceń dietetycznych, ponieważ spożycie alergenu odbija się negatywnie na ich zdrowiu.

Dzieci i dorośli, którzy borykają się z celiakią, powinni unikać produktów zawierających gluten, który uszkadza u nich kosmki jelitowe. Diabetycy nie powinni spożywać rafinowanego cukru i kontrolować ilość węglowodanów w pożywieniu, a osoby uczulone na laktozę unikać zwykłego mleka i jego przetworów.

Gdzie po indywidualną dietę leczniczą?

Gdy zrównoważone jedzenie zgodne z ogólnymi zaleceniami Piramidy Żywieniowej nie wystarcza do utrzymania organizmu w dobrej kondycji, warto zwrócić się po poradę. Terapeuta żywieniowy, specjalizujący się w dietetyce medycyny chińskiej lub doświadczony konsultant Ajurwedy potrafi rozpoznać przyczyny dolegliwości i postawić trafną diagnozę na podstawie symptomów. Dieta lecznicza w medycynie chińskiej promuje trawienie i tranzyt trawienny, aby zachęcić ciało do produkcji trzech YIN, którymi są krew, płyny wewnętrzne i kwintesencja JING. Indywidualne zalecenia dietetyczne obejmują zarówno wyeliminowanie szkodliwych jak i wprowadzanie terapeutycznych pokarmów.

Zobacz, jakie efekty w temacie zdrowie można osiągnąć dzięki pracy ze mną: Konsultacje dietetyczne online