Na zdrowie jelit wpływa to co jemy każdego dnia, odżywiając siebie i bakterie jelitowe. Omawiając zdrowie jelit, jak dbać o ich pracę – warto podkreślić znaczenie diety, budującej krok po kroku mikrobiom jelitowy. Produkty spożywcze wspierające prawidłowe funkcjonowanie jelit, to takie, które dostarczają składniki odżywcze, wspomagają trawienie, ułatwiają wchłanianie składników odżywczych i wydalanie. Poznaj najzdrowsze produkty na jelita, które powinny znaleźć się w diecie każdego, kto chce zadbać o układ pokarmowy i utrzymanie zdrowia jelit.
Zdrowie jelit zależy od błonnika
Produkty bogate w błonnik pokarmowy wspierają zdrowie jelit poprzez korzystny wpływ na procesy trawienia i wydalania. Błonnik pokarmowy to niezwykle ważny składnik diety wspomagający perystaltykę i prawidłowe funkcjonowanie jelit. Dieta bogata w błonnik zapobiega zaparciom i reguluje poziom cukru we krwi. Dostarczenie wraz z dietą produktów z błonnikiem wspiera pracę jelita cienkiego i funkcje jelita grubego.
Najzdrowsze produkty na jelita, bogate w błonnik:
- warzywa
- owoce
- nasiona
- pełnoziarniste produkty zbożowe
Szczególnie polecane produkty z błonnikiem na prawidłowe funkcjonowanie jelit to zielonolistne warzywa: jarmuż, szpinak, rukola, brukselka, kalafior i brokuły oraz owoce jagodowe, jabłka i gruszki. Warto sięgać po nasiona chia, siemię lniane i pestki dyni oraz bogate w błonnik otręby zbożowe, płatki owsiane i ryż. Produkty te poprawiają zarówno funkcje jelita cienkiego, jak i funkcje jelita grubego oraz działają korzystnie na układ odpornościowy.
Stopniowe wprowadzanie błonnika do diety pozwoli łagodnie nakłonić układ pokarmowy do lepszej przemiany materii i wypróżniania. Aby zwiększyć spożycie błonnika pokarmowego, zacznij dzień od owsianki z owocami i nasionami. Na obiad dodaj porcję zielonych warzyw, a w ciągu dnia na przekąskę jedz świeże owoce lub garść orzechów i migdałów. Jeśli chodzi o dodatki skrobiowe – wybieraj pełnoziarniste pieczywo, makaron i kasze. Pozwoli to zadbać nie tylko o jelita, lecz także o układ odpornościowy.
Może Cię zainteresuje: Zakwas Bołotowa – na co pomaga? Kwas Bołotowa PRZEPIS
Jelita a zdrowie psychiczne
Temat jelita a zdrowie psychiczne jest przedmiotem badań pod względem odkrycia nowych, nieznanych jeszcze nauce potencjałów w leczeniu depresji. Wiadomo już, zdrowe odżywianie pomaga w regulacji poziomu hormonów „szczęścia”, takich jak serotonina i dopamina, odpowiedzialnych za ogólne samopoczucie.
Istnieją doniesienia, że zdrowie w jelitach w pewnym stopniu zapobiega występowaniu zaburzeń depresyjnych i lękowych. Co więcej, zaobserwowano także zależność pomiędzy nieprawidłową dietą i stresem a zmianami w jelitach, a dokładnie w składzie mikrobioty jelitowej. Zdrowie jelit może się również przekładać na pracę mózgu.
Dlaczego zdrowie jelit jest takie ważne i mówi się, że zdrowie zaczyna się w jelitach? Spożywana żywność dostarcza organizmowi niezbędnych składników odżywczych, gdy funkcjonowanie przewodu pokarmowego jest prawidłowe. Jedynie zdrowe jelita mogą poprawnie strawić pokarm i wchłonąć cenne substancje, zawarte w żywności.
Flora jelitowa
Zdrowy przewód pokarmowy zależy od bakterii, wchodzących w skład mikrobioty, które aktywnie uczestniczą w procesie trawienia składników pokarmowych. Pożyteczne bakterie probiotyczne (żywe bakterie) wpływają na prawidłową syntezę neuroprzekaźników, regenerują błonę śluzową jelit, wpływają na jej nawilżenie i odżywienie. Kultury bakterii regulują homeostazę wielu tkanek naszego organizmu.
Żywe kultury bakterii znajdują się w fermentowanych produktach mlecznych i kiszonkach. Dbaj o florę bakteryjną jelit codziennie, wzbogacaj skład mikrobioty, spożywając produkty, które zawierają probiotyki na jelita.
Najlepsze produkty na jelita, bogate w probiotyki:
- jogurt naturalny, kefir, maślanka
- kapusta kiszona, ogórki kiszone, kimchi
- sok z kiszonych buraków
- kwas chlebowy, kombucha
Bakterie probiotyczne i prebiotyki stanowią idealny duet wspierający mikrobiom jelitowy. Prebiotyki – pożywka dla probiotyków – znajdują się przede wszystkim w warzywach i owocach, które zawierają błonnik rozpuszczalny: czosnek, cebula, banany i cykoria. Włączenie tych pokarmów do codziennej diety sprawi, że flora jelitowa będzie „nakarmiona” i wspomoże układ pokarmowy. Wchłanianie składników odżywczych – witamin i minerałów ma ogromny wpływ na stan zdrowia. Zadbanie o pożyteczne bakterie jelitowe to najważniejsza profilaktyka chorób jelit, którą zapewni nam odpowiednia dieta.
Najlepsze prebiotyki na jelita:
- czosnek
- cebula
- banany
- cykoria
Zespół jelita drażliwego – kwasy omega-3
Kwasy tłuszczowe omega-3 wykazują silne działanie przeciwzapalne, poprawiają stan jelit, likwidując środowisko, które lubią drobnoustroje jelitowe. Regularne spożywanie produktów bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3 przyczynia się do poprawy stanu błony śluzowej jelit.
Dodatkowa korzyść, gdy kondycja jelit jest na satysfakcjonującym poziomie, wynika z redukcji ryzyka chorób zapalnych: zapalenie jelita czy zespół jelita wrażliwego. Źródłem zdrowych kwasów tłuszczowych są ryby morskie, takie jak łosoś, makrela czy sardynki, zawierające kwasy EPA i DHA.
Zamiennikiem i jednocześnie dobrym źródłem kwasów omega-3 dla osób, które chcą zadbać o stan jelit, a nie jedzą ryb, są nasiona chia, siemię lniane i orzechy włoskie. Zawierają one kwas alfa-linolenowy (ALA), który w organizmie przekształca się w EPA i DHA.
Najlepsze produkty na jelita, bogate w kwasy tłuszczowe omega-3:
- tłuste ryby morskie
- nasiona chia
- siemię lniane
- orzechy włoskie
Polecany artykuł: Zdrowe tłuszcze na Twoim talerzu
Jak wspierać procesy trawienia?
Najzdrowsze produkty na jelita zawierające błonnik, prebiotyki i probiotyki możesz uzupełnić przeciwutleniaczami oraz innymi naturalnymi produktami, które korzystnie wpływają na mikrobiom jelitowy oraz zdrowie jelita grubego:
- ocet jabłkowy – reguluje pH w jelitach i prawidłowe funkcjonowanie jelit
- aloes – łagodzi stany zapalne, zwalcza drobnoustroje jelitowe i przyspiesza gojenie śluzówki jelit
- kurkuma, cynamon, kakao, zielona herbata – przeciwutleniacze, które zwalczają wolne rodniki
- ciepła woda z cytryną lub limonką – pobudza wydzielanie enzymów i wspiera układ pokarmowy
Zespół jelita wrażliwego często ma związek z niskim pH, dlatego zdrowie jelit warto wspierać takimi produktami jak ocet jabłkowy. Spożywanie rozcieńczonego octu z jabłek podnosi pH jelit. Flora jelitowa zawiera pożyteczne bakterie jelitowe i patogeny. Aloes naturalnie zwalcza drobnoustroje jelitowe, wspierając zdrowe jelita. Profilaktyka chorób jelit np. zespół jelita drażliwego czy dysfunkcja jelita grubego polega z jednej strony na zadbanie o korzystne bakterie jelitowe, zasiedlające przewód pokarmowy.
Perystaltyka jelit
Perystaltyka jelit to aktywność motoryczna, która jest odruchem mięśniowo-nerwowym, wspieranym przez enzymy trawienne. Mechanizm ten obejmuje również mieszanie, rozdrabnianie i wchłanianie znajdującej się w ich świetle masy. Perystaltyka jelit polega na przesuwaniu treści pokarmowej wzdłuż jelit do odbytnicy. Między naszymi jelitami a mózgiem istnieje ścisły związek. Komunikacja przebiega dwukierunkowa poprzez oś jelito-mózg. Odgrywa ona kluczową rolę w regulacji funkcji jelit. Oś jelito-mózg ma związek nie tylko z perystaltyką jelit, lecz także sprzyja prawidłowej pracy układu nerwowego.
Kit pszczeli a układ pokarmowy
Kit pszczeli (propolis) może być stosowany wzmacniająco na ściany jelita cienkiego i cały układ pokarmowy. Jeśli zdecydujesz się na włączenie go do diety, bardzo ważne będzie regularne przyjmowanie kitu pszczelego na jelita – najczęściej 2-3 razy dziennie przez kilka tygodni do 3 miesięcy. Najlepiej dawkowanie i czas stosowania ustalić z lekarzem, który sprawdzi stan jelit i leczy choroby zapalne jelit.
Kit pszczeli (propolis) może być równolegle stosowany miejscowo na guzki odbytnicze (hemoroidy), a także na stany zapalne odbytu czy szczeliny odbytu. Propolis w formie czopków lub maści działa antybakteryjnie, przeciwzapalnie i regenerująco na wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
Może Cię zainteresuje: Pyłek pszczeli – jak rozpoznać prawdziwy pyłek pszczeli?
Jak sprawdzić, czy masz zdrowe jelita?
Zdrowie w jelitach można sprawdzić na kilka sposobów. Badania z krwi i kału są najprostszym i nieinwazyjnym sposobem na sprawdzenie stanu zdrowia zarówno jelita grubego, jak i cienkiego. Zdrowie jelit można także ocenić za pomocą kolonoskopii. Jest to nieco inwazyjna i niekomfortowa metoda diagnostyczna.
Kolonoskopia jest badaniem mającym na celu ocenę błony śluzowej wyścielającej przede wszystkim jelito grube, ale i końcową część jelita cienkiego. Polega ona na wprowadzeniu przez odbyt giętkiej rurki, która jest wyposażonej w kamerę rejestrującą obraz, oraz w razie potrzeby dodatkowych narzędzi.
Jeżeli w jelitach występuje stan zapalny, chore jelita dają różne objawy, takie jak biegunki, bóle brzucha, wzdęcia i gazy. Niedrożność jelit to stan, w którym zaburzony jest transport resztek pokarmu przez jelito cienkie i grube. Objawia się ona m.in. nudnościami, wymiotami, zatrzymaniem gazów oraz stolca.
Może Cię zainteresuje: Jak leczyć hemoroidy? Domowe sposoby na bolesne guzki
Choroby jelit
Profilaktyka chorób jelit pozwala utrzymać jelita w zdrowiu, dlatego warto zadbać o odpowiednią dietę. Produkty, których należy unikać to używki (kawa, alkohol), żywność wysoko przetworzona oraz cukier. Choroby jelita cienkiego to przede wszystkim zespoły upośledzonego wchłaniania, takie jak celiakia glutenogenna i zapalenia jelita cienkiego (wirusowe, bakteryjne, grzybicze). Funkcje jelita cienkiego zaburza niedrożność jelit, choroby niedokrwienne jelit, lambioza, choroba Leśniowskiego-Crohna, i nowotwory jelita cienkiego. Najczęściej występujące choroby zapalne jelit to:
- zespół jelita wrażliwego
- nieswoiste zapalenia jelit
- nieszczelność ściany jelita cienkiego
- inne zaburzone funkcje jelita cienkiego
Dieta na nieszczelne jelita powinna zawierać produkty, będące źródłem dobroczynnych bakterii, które zwiększają integralność nabłonka jelitowego i utrudniają jego rozszczelnianie. Co jeść na nieszczelne jelita? Dieta uszczelniająca jelita powinna zawierać porcję kiszonek lub jogurtu w prawie każdym posiłku.
Uporczywe gazy, wzdęcia i biegunki i zaparcia mogą wskazywać na choroby jelita grubego. Do konsultacji lekarskiej i diagnostyki powinny skłonić takie objawy raka jelita grubego, jak m.in. krew/śluz w stolcu, problemy z nietrzymaniem stolca czy uczucie niepełnego wypróżniania. Najczęściej występujące choroby zapalne jelit:
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego
- zapalenie jelita grubego
- objawy raka jelita grubego
- rak jelita grubego
Może Cię zainteresuje: Zakwaszenie organizmu – przewodnik!
Podsumowanie – zdrowe jelita
Najzdrowsze produkty na jelita to te, które odżywiają, regulują pracę przewodu pokarmowego, funkcje jelita grubego, wspomagają wypróżnianie i wzmacniają układ odpornościowy. Włączenie do diety produktów bogatych w błonnik, probiotyki i przeciwutleniacze pozwala zadbać o zdrowie jelita grubego i całego organizmu. Pamiętaj, że dieta to tylko jeden z elementów zdrowego stylu życia. Nie mniej ważny jest ruch, regeneracja w czasie snu i umiejętność radzenia sobie ze stresem.
